Een wereldberoemde uitspraak uit de Nederlandse sportgeschiedenis is van Joop Zoetemelk; “De Tour de France win je in bed”. Een beetje een vreemde uitspraak omdat je toch vooral harder moet fietsen dan alle anderen. Tijdens de Tour de France zitten wielrenners zo’n 6 uur op de fiets, 6 dagen per week, 3 weken lang. Dat is heel veel fietsen. Hoeveel ze ook fietsen, ze liggen toch nog altijd meer op bed. In bed kan je herstellen van je inspanning en degene die het beste herstelt van de inspanning heeft de volgende dag het minst last van vermoeidheid.
De winterspelen zijn in volle gang en ook daar komt in interviews weer naar boven dat er veel tijd op bed wordt doorgebracht. Irene Schouten vertelde na de openingsceremonie dat ze zich nog niet echt had verveeld. De schaatsers moeten voldoende rust pakken om steeds weer te herstellen van de trainingen. Het lijkt zo simpel, voldoende op bed liggen. Maar wat nu als je op bed ligt en denkt; “als het maar niet mis gaat”. Of keer op keer de foutjes van de training voorbij ziet komen. Op bed liggen malen en op bed herstellen door ontspanning kunnen twee hele verschillende dingen zijn.
Onze gedachten staan altijd aan
Op bed liggen malen kost ontzettend veel energie. Verloren energie en verloren hersteltijd. Gedachten zitten in je hoofd en je gedachten gaan altijd door. Het is als een radio die altijd aanstaat. Wanneer een radio continu aanstaat, horen we deze echter niet altijd. Zo kunnen we prima werken met een radio aan en weten we na een uur echt niet altijd welke liedjes zijn langsgekomen. Zo gaat dat ook met gedachten. Soms ‘luisteren’ we er naar en soms is onze aandacht op andere zaken gericht. Wanneer we op bed liggen en willen herstellen moeten we niet te veel luisteren naar onze gedachten. Onze aandacht richten op iets extern zoals een film of een boek helpt. Onze aandacht richten op ons lichaam in plaats van onze gedachten ook. Een bodyscan is een aandachtsoefening die ons helpt om onze aandacht te richten op het lichaam in plaats van op onze gedachten. Dit kan helpen bij het herstellen op bed.
Waarom op bed liggen geen garantie is voor herstel
Over de bodyscan zo meer, maar eerst uitleggen hoe ons lichaam werkt. Ons lichaam kan gas geven en kan opladen. Dit klinkt als actief en inactief, maar is niet helemaal zo. Ogenschijnlijk inactief zijn, bijvoorbeeld op bed liggen tijdens de Tour, hoeft niet persé opladen te betekenen. Gas geven en opladen wordt automatisch geregeld door ons autonoom zenuwstelsel. Het autonoom zenuwstelsel is verantwoordelijk voor onderdelen in ons lichaam die we niet bewust hoeven aan te sturen. Te denken valt aan onze ademhaling, hartslag, werking van lever en nieren, spijsvertering, etc. Wanneer ons lichaam gas geeft (sympatisch zenuwstelsel wordt geactiveerd) wordt ons lichaam klaar gemaakt om te vechten of vluchten, te vergelijken met een zebra die een leeuw ziet. Onze energie wordt ingezet om nú te overleven. Energie en zuurstof wordt in rap tempo naar de spieren gebracht, hiervoor is een hoge hartslag en snelle ademhaling nodig. Nieuwe energie opslaan is dan niet effectief, dus onder andere onze spijsvertering wordt een beetje platgelegd. Wanneer we stress ervaren door een bijna auto-ongeluk, maar ook door piekeren of negatieve gedachten geeft het lichaam gas. Liggend op bed, onrustig piekerend over een goed resultaat levert geen optimaal herstel op. Via een bodyscan of andere oefening kunnen we herstel (parasympatisch zenuwstelsel) activeren.
Herstellen met een bodyscan
Kunnen we het autonoom zenuwstelsel aansturen? Ja en nee. Het autonoom zenuwstelsel reageert automatisch op stressoren. Wanneer we een bijna auto-ongeluk meemaken is het sympatisch zenuwstelsel (gas geven) al geactiveerd voordat we goed en wel doorhebben dat we in een gevaarlijke situatie zitten. Het lichaam is alert om juist te reageren op de situatie. Echter is het zo dat in onze gedachten een situatie gevaarlijk kan zijn en ook dan geeft het lichaam gas. We hoeven dan niet daadwerkelijk in gevaar te zijn. Door onze aandacht dan te richten op de situatie zoals die nu werkelijk is, bijvoorbeeld we liggen veilig op bed van de hotelkamer, kunnen we stress verminderen. Wanneer we in gedachten in gevaar zijn helpt het ook, zoals eerder al genoemd, om aandacht van de gedachten in het hoofd af te leiden naar het lichaam. Het bewust aandacht richten op je lichaam doe je bijvoorbeeld door middel van een bodyscan. Het internet staat vol met goede aandachtsoefeningen. Een voorbeeld hiervan is deze bodyscan.
Lees ook Aandacht voor je taak met een 5 minuten aandachtsoefening.
Wil je beter leren je aandacht te richten? Wil je meer weten over ontspanningsoefeningen en hoe dit jouw herstel kan verbeteren? Neem dan vrijblijvend contact met mij op.
