Eindelijk is het zover, de Olympische Spelen in Rio zijn los. De afgelopen periode struikelden we over de tv-programma’s die onze TeamNL helden uitlichten. Ik vind het heerlijk om deze portretten te kijken. Ik kijk als liefhebber van sport, maar uiteraard ook als sportpsycholoog. En het vorig weekend viel mij het volgende op. Femke Heemskerk bij Bureau Rio en Dafne Schippers bij Holland Sport spraken over spanning voor een wedstrijd en de lichamelijke signalen die daarbij komen kijken. Iets wat bij Femke wel eens in de weg zit, terwijl Dafne het heerlijk vindt. De lichaamssignalen lijken heel erg op elkaar, maar hoe ze er over praten is heel anders.
In verband met mijn werk met mensen met chronische pijn (lees hier een artikel over mijn werk als Psycholoog Psychosomatiek) ben ik dagelijks bezig met verbinding maken tussen lichamelijke signalen en innerlijke ervaringen (gedachten, emoties, herinneringen, etc). Het is fascinerend hoe anders we kunnen denken over één en hetzelfde signaal.
Femke vertelt over haar zenuwen voor een wedstrijd die ze voelt in haar buik. Ze vergelijkt het met kriebels en verliefdheid, maar dan extremer. Ook beschrijft ze het als een gevoel van ‘hee, ik mag eindelijk’. Ze spreekt echter ook over demonen in haar hoofd die volgen op dit gevoel. De demonen wakkeren onzekerheid aan met negatieve gedachten als ‘ik kan het niet’. Femke vertelt het niet te kunnen voorstellen dat Dafne niet zenuwachtig is voor een wedstrijd. Ze zegt ‘Ik denk dat Dafne een bepaald excitement voelt, wat ik typeer als zenuwen.’
Uiteraard is Dafne ook soms zenuwachtig, maar ze heeft dat meer ervaren tijdens een presentatie geven of haar rijbewijs halen. Dit zijn situaties waarin Dafne twijfelt aan haar kunnen, iets wat ze niet doet wanneer ze sport. Ze is overtuigd van haar kunnen in de sportsituatie. Ze geeft aan het fijn te vinden om druk te ervaren en dat ze niet snel onder de indruk is. Zij gaat dus heel anders met lichaamssignalen om dan Femke dat doet. Waar Femke last kan hebben van negatieve gedachten door haar lichaamssignalen is Dafne niet onder de indruk van spanning en lichaamssignalen.
Soms moet een sporter ook leren wat een goed gevoel is. De eerste keer dat Dafne een flow ervaring had (zie hier voor meer informatie) voelde alles zo traag aan voor haar, als in slow-motion, dat ze niet kon geloven dat ze een goede tijd had gelopen. De tijd gaf haar de juiste feedback en leerde haar dat deze slow-motion goed is en betekent dat ze hard loopt.
Lichaamssignalen of het slow-motion gevoel passend bij flow lokken dus bepaalde gedachten uit. In stressvolle situaties kan een sporter last hebben van automatisch negatieve gedachten, denk aan het ‘ik kan het niet’ van Femke. Deze gedachten zijn niet-helpend en niet waar, deze gedachten zijn uit te dagen en te vervangen met meer realistische en helpende gedachten met de juiste begeleiding.
Heb jij last van zenuwen, negatieve gedachten of van reacties van je lijf voor een wedstrijd? Ik kan je helpen! Ik help sporters, en clienten met chronisch lichamelijke klachten, lichaamssignalen en gedachten te onderzoeken zodat deze een topprestatie niet meer in de weg staan.
